Dĩ hòa vi quý trong tiếng Trung là 以和为贵 yǐ hé wéi guì có nghĩa là phàm chuyện gì cũng lấy hòa hợp, hòa khí, hài hòa làm mục đích cao nhất

*

Tìm gọi về thành ngữ Dĩ hòa vi quý

Dĩ hòa vi quý” là nguyên tắc đạo đức thực tiễn được các nhà Nho đề xướng. “Dĩ hòa vi quý” trong tiếng Trung là “以和为贵/ yǐ hé wéi guì/”, khái niệm“和为贵” được nêu ra trong thiên 1-Học nhi của cuốn “Luận ngữ”, cuốn sách sưu tập ghi chép lại đều lời dạy của Khổng Tử (người sáng lập gia nhà Nho) và những lời nói của bạn đương thời: “礼之用, 和为贵/ lǐ zhī yòng , hé wéi guì/”: Lễ đưa ra dụng, hòa vi quý, có nghĩa là áp dụng lễ nghĩa thì hòa là quý.

Bạn đang xem: Dĩ hòa di quý là gì

Hữu xạ thoải mái và tự nhiên hươngTứ mã nan truy

以和为贵 có nghĩa là phàm chuyện gì cũng lấy chữ “hòa” làm mục đích cao nhất, lấy chữ “hòa” làm nguyên tắc đối nhân xữ thế, lấy “hòa” làm thái độ sống, chuẩn mực sống. “和-Hòa” ở trên đây là 和好/ hé hǎo/: hòa hảo, hòa hợp, 和谐/ hé xié/: hài hòa, 和气/ hé qì/: hòa khí 

Chúng ta hãy cùng nhau phân tích rõ rộng nhé:- Đầu tiên, chữ 以-DĨ ở trên đây có nghĩa là lấy.- Chữ 和-HÒA có nghĩa hòa hợp, hòa nhã, hài hòa- Chữ 为-VI ở trên đây có nghĩa là làm- Chữ 贵-QUÝ ở trên đây có thể hiểu là thứ quý giá, được coi trọng, coi trọng.

Cấu trúc chính trong thành ngữ này là 以。。。为 (lấy cái gì làm cái gì), một vào những cấu trúc xuất hiện khá phổ biến trong tiếng Trung. Ví dụ: 以退为进/yǐ tuì wéi jìn/: lấy lùi làm tiến, 以诚为金/ yǐ chéng wéi jīn/: lấy chữ tín là vàng, 以民为主/ yǐ mín wéi zhǔ/: lấy dân làm chủ, vì dân làm chủ, 以农业为主/ yǐ lạnh yè wéi zhǔ/: lấy nông nhiệp làm trọng tâm, 以发展经济为中心/ yǐ fā zhǎn jīng jì wéi zhōng xīn/: lấy phát triển ghê tế làm trọng tâm, 。。。

Cả câu ‘Dĩ hòa vi quý” có nghĩa là đề nghị lấy chữ hòa làm đầu, coi trọng sự hòa hợp. Trong cuộc sống, vào các mối quan hệ xã hội, nhiều lúc chúng ta sẽ gặp phải những bất đồng, những ý kiến quan điểm trái chiều dẫn đến mâu thuẫn, thậm chí là xung đột, vì cách suy nghĩ và cách nhìn nhận của mỗi cá nhân ko giống nhau, mỗi người có một quan điểm, cách nghĩ của riêng biệt mình, những lúc như vậy chúng ta cần giữ bình tĩnh, nhường nhịn, lắng nghe và phân tách sẻ để thấu hiểu nhau hơn, cùng nhau giải quyết mâu thuẫn, tránh làm tổn mến tình cảm và hòa khí giữa hai bên. Dĩ hòa vi quý là sống chan hòa, yêu thương thương, nhường nhịn lẫn nhau. Chúng ta cần biết cư xử hòa nhã và biết tiết chế “cái tôi” của mình để ko làm mất hòa khí, thân phụ ông ta có câu “Một điều nhịn, chín điều lành”, “thêm bạn, bớt thù”. Dĩ hòa vi quý hướng nhỏ người ta tới một thái độ sống, đối nhân xử thế hòa nhã, lịch thiệp, biết nhường nhịn, lắng nghe. 

Song, dĩ hòa vi quý cũng có những mặt tiêu cực của nó. Đó là sự ngần ngại vào đấu tranh, không dám đặt ra chính kiến của mình. Thậm chí dẫn đến thái độ tía phải, thờ ơ, cổ xúy trước những không đúng lầm của người khác, vì không muốn mất hòa khí mà ko dám chỉ ra những lỗi không đúng của người khác. Dĩ hòa vi quý là sống chan hòa ngọt ngào và nhường nhịn những không có nghĩa là sống thờ ơ, cả nể, ko dám lên tiếng, ko dám phê bình, xuề xòa bỏ qua những sai phạm... Hòa nhã để tiện ích riêng liên kết với công dụng chung, phát triển ích lợi chung chứ không hẳn hòa nhã, dường nhịn để chiếc xấu, cái xấu đi lấn lướt. Chan hòa, mang hòa làm trọng cũng không hẳn là tỏ thể hiện thái độ thơ ơ, bao dung, đậy đậy cho dòng xấu hoành hành. Hòa thuận những không có nghĩa là chịu đựng, cam chịu. Đừng vì quá nể nang giỏi để níu giữ một mối quan hệ mà phải cam chịu, không dám lên tiếng. Trong thực tế cũng có những người ngại tranh luận va chạm, lúc nào cũng chỉ giữ thái độ trung dung, không muốn mếch lòng ai, nhường nhịn một cách thái quá, như vậy nhiều lúc sẽ khiến họ trở bắt buộc mờ nhạt và dần đánh mất cá tính của chính mình.

Xem thêm: Tranh Phong Cảnh Học Sinh Vẽ, Các Mẫu Tranh Phong Cảnh Làng Quê Của Học Sinh

Vì vậy chúng ta cần phân biệt rạch ròi từng mối quan tiền hệ, tính chất của từng sự việc để có thái độ ứng xử phù hợp. Nhũng khiếp nghiệm và bài học quý báu mà ông thân phụ ta đã đúc kết qua câu thành ngữ “dĩ hòa vi quý” là một bài học đến chúng ta về kinh nghiệm sống, ứng xử, thái độ sống, làm việc, đối nhân xử thế. Tuy nhiên mỗi thời đại, mỗi hoàn cảnh là khác nhau buộc phải chúng ta cần vận dụng và ứng biến nó một cách linh hoạt, tránh để những giá trị, bài học tốt đẹp bị biến tướng.

• Một số ví dụ sử dụng “dĩ hòa vi quý”:

- 人以和为贵, 物以稀为贵/rén yǐ hé wéi guì , wù yǐ xī wéi guì/: Người lấy chữ “hòa” làm cái quý, vật quý ở cái hiếm.

- 与人相处要以和为贵, 不要过于计较个人的利益得失。/yǔ rón rén xiāng chǔ yào yǐ hé wéi guì , bù yào guò yú jì jiào gè nhón nhén de lì yì dé shī/ Sống với nhau cần xem trọng chữ hòa, đừng nên quá so đo tính toán lợi ích, được, mất.

- 我通常是劝告双方以和为贵, 没有必要争吵,大家到底是邻居嘛。/wǒ tōng cháng shì quàn gào shuāng fāng yǐ hé wéi guì , méi yǒu phân bì yào zhēng chǎo , dà jiā dào dǐ shì lín jū ma/Tôi thường khuyên hai bên dĩ hòa vi quý, không cần thiết phải tranh cãi lẫn nhau, dù gì mọi người cũng là hàng xốm với nhau mà 。 

- 邻里之间以和为贵, 怎能为了孩子打架这点小事而损害双方的情感呢?/lín lǐ zhī jiān yǐ hé wéi guì , zěn néng wèi le hái zǐ dǎ jià zhè diǎn xiǎo shì ér sǔn hài shuāng fāng de qíng gǎn ne/Giữ hàng xốm với nhau dĩ hòa vi quý, sao có thể vì một chuyện nhỏ nhặt lũ trẻ con đánh nhau mà làm tổn hại tến tình cảm hai bên chứ? 

- 万事以和为贵, 退一步海阔天空。/wàn shì yǐ hé wéi guì , tuì yī bù hǎi kuò tiān kōng/Vạn sự dĩ hòa vi quý, lùi một bước biển rộng trời cao 。